OM eist vrijspraak Lucia de B.

Nadat gisteren door het OM gevraagd is om vrijspraak van de beschuldiging (door het OM!) van (aanvankelijk) 8 moorden en 5 pogingen tot moord was er enige euforie omdat eindelijk, eindelijk na jarenlange trekkebekkerij een vrijspraak in zicht is. Tegelijk was er echter treurnis over de formulering van het requisitoir van de advocaat-generaal Jan Willem Rijkers. In de NOVA uitzending van gisteren Vrijspraak geëist voor Lucia de B., waarin we eerst Metta de Noo een “hearty breakfast” zagen bereiden (waarschijnlijk denkend: “I could do with a hearty breakfast”), zagen we na de zitting Ton Derksen min of meer briesend naar buiten komen, waarna hij de kijker voorlas uit het requisitoir.

En inderdaad, wat hij voorlas was weer dermate gruwelijk, dat ik onmiddellijk het requisitoir (zie: requisitoir_Rijkers) op internet heb opgezocht en gelezen. Je zou verwachten dat het OM, na tot het inzicht gekomen te zijn dat de beschuldigingen van moorden en pogingen tot moord geen grond hebben, enige bescheidenheid zou betrachten en bijvoorbeeld excuses zou aanbieden. Dat is toch wel het minste als je bezig bent geweest met het verwoesten van levens. Maar nee, het OM wil eerst de uitspraak van het hof afwachten voordat het mogelijk over excuses na gaat denken. “Uitspraak van het hof afwachten”? Het OM vraagt vrijspraak, maar wil met de excuses wachten op wat het hof zegt. Wat is dat voor idiote gedachtegang? Als het OM nu vindt dat de beschuldigingen niet onderbouwd kunnen worden, is nu minstens een verontschuldiging op zijn plaats, lijkt me.

Opvallend in het requisitoir is de negatief getinte formulering. Niet dat het me erg verbaast, want het rapport van de advocaat-generaal van de hoge raad Mr. Knigge blonk ook al uit door dubbele ontkenningen, waardoor iets dat in feite positief geformuleerd zou moeten worden een negatieve lading kreeg (bijvoorbeeld zegt Mr. Knigge op p. 61 van zijn rapport: “Op grond van de cijfers kan derhalve niet worden geconcludeerd dat het onwaarschijnlijk is dat één van de incidenten die zich in de periode van 1 oktober 2000 to 5 september 2001 op de desbetreffend afdeling hebben voorgedaan, een onnatuurlijke oorzaak hadden”; de drie cursiveringen in deze zin zijn van mij, zie: de grote misleiding). Grappig is in dit verband de zinsnede in het requisitoir_Rijkers, doelend op het publiek debat over deze zaak:
“Dat debat en die bemoeienis zijn overigens mede debet geweest aan het kunnen ontstaan van nieuwe inzichten.”
“Debet”? De woorden “credit” en debet” worden meestal tegenover elkaar gesteld. Volgens mij is het woord “credit” hier beter op zijn plaats! Misschien kent de advocaat-generaal Jan Willem Rijkers de betekenis van het woord “debet” niet? Of hebben we hier misschien te maken met wat in de wandeling wel een “Freudiaantje” wordt genoemd? In ieder geval kunnen we wel constateren dat het OM, samen met de rechterlijke macht, hier debet is aan de zoveelste gerechtelijke dwaling.

Minister Hirsch Ballin en de topman van het OM, Harm Brouwer, haasten zich voor de camera altijd om te zeggen dat gerechtelijke dwalingen in Nederland “hoogst zeldzaam” zijn. Waarschijnlijk hopen ze dat wij dit zullen geloven als zij dit maar vaak genoeg zeggen en als zij de instelling van een onafhankelijke revisieraad naar Engels model, waar ook niet-juristen zitting in hebben, kunnen tegenhouden. Op dezelfde manier heeft het hof bij herhaling in de zaak tegen Lucia de Berk aan de pers meegedeeld dat statistiek in het uiteindelijk arrest geen rol heeft gespeeld en heeft de geraadpleegde rechtspsycholoog, die verantwoordelijk was voor het de wereld inzenden van de kans van 1 op 342 miljoen, dit ook nog eens in NRC-Handelsblad beweerd. Zoals professor ‘t Hooft in zijn ondertekening van de petitie voor heropening van de zaak tegen Lucia de Berk echter al heeft opgemerkt: “Dat het gerechtshof pretendeert geen statistische argumenten te hebben gebruikt wordt door de verwoordingen van het vonnis weerlegd.” En wat de bewering dat gerechtelijke dwalingen “hoogst zeldzaam” zijn betreft: zie bijvoorbeeld Zembla kraakt topman Brouwer. Het OM en de hoge raad schijnen niet te beseffen dat deze verzekering weinig indruk maakt zolang het instellen van een onafhankelijke revisieraad krampachtig wordt tegengehouden en het begrip “novum” wordt gehanteerd om heropening te verhinderen, ook als duidelijk is dat er grove fouten zijn gemaakt (als deze fouten al bekend waren tijdens de behandeling van de strafzaak, is er geen “novum”).

Als we ooit nog mochten hopen dat in Nederland een verdachte onschuldig is totdat het tegendeel is bewezen, dan wordt deze hoop door dit requisitoir wel geheel met de grond gelijk gemaakt. In Nederland is een verdachte schuldig tenzij het tegendeel met overweldigende kracht is aangetoond!

Ik doe hier een enigszins willekeurige greep uit het requisitoir:
“In het licht van het vorenstaande kan ook ten aanzien van de overige zeven – deels fataal afgelopen – incidenten een natuurlijke oorzaak niet meer buiten redelijke twijfel worden uitgesloten en kan er ook niet meer van worden uitgegaan dat de aan verdachte toegeschreven handelingen of gedragingen ten opzichte van de betrokken patiënten (telkens) levensbedreigend moeten zijn geweest.
Dit geldt zelfs als – zoals het gerechtshof Den Haag op grond van uitvoerige beschouwingen (telkens) heeft gedaan – die handelingen of gedragingen als ronduit verdacht zouden kunnen worden aangemerkt.
Overigens lijkt ook niet in alle gevallen buiten twijfel vast te staan dat verdachte dergelijke handelingen moet hebben verricht..”

Wat zou hier eigenlijk moeten staan: “Er was en er is geen grondslag voor onze beschuldigingen. Wij moeten helaas concluderen dat wij, door af te gaan op door ons niet goed gekozen deskundigen, zoals amateurstatistici, en toxicologen die niet voldoende deskundig waren op bijv. het terrein van de digoxine, iemand ten onrechte beschuldigd hebben van moorden”.

Maar nee, een ruimhartige erkenning van het schuldig zijn aan het op onvoldoende gronden iemand 6 jaar in de gevangenis laten zitten, en het verwoesten van levens, hoeven we van het OM niet te verwachten.
En, helaas…, waarschijnlijk ook niet van het hof.

Epiloog. Naar aanleiding van de uitzending van Zembla: Officieren van justitie in de fout, keek ik even op de site van Zembla. Ik zag daar tot mijn verbijstering:

“Het Openbaar Ministerie heeft in een brief aan de redactie Zembla gesommeerd
de lijst falende officieren van justitie van de website te verwijderen voor de duur van het onderzoek van het Wetenschappelijk Bureau van het Openbaar Ministerie (WBOM). In een schriftelijke reactie heeft Zembla laten weten niet van plan te zijn de lijst te verwijderen, maar deze wel wanneer nodig te corrigeren. In overleg met het parket zijn drie keer kleine aanpassingen gemaakt.”

Goed zo, Zembla! Dit optreden van het OM gaat toch wel ver! Te ver, zou ik zeggen. Het lijkt mij dat het OM hier debet is aan pogingen tot intimidatie!

Verder lezen we:
“Voor de documentaire Officieren van justitie in de fout van Jos van Dongen en Frans Glissenaar, bestudeerde Zembla honderden vonnissen en arresten van de laatste tien jaar, en zocht uit waar de rechter zich negatief uitspreekt over de werkwijze van het Openbaar Ministerie. Op basis van dit onderzoek werd een lijst samengesteld van negentig gevallen die geanonimiseerd gepubliceerd werd op zembla.tv voorafgaand aan de uitzending op zondag 31 januari 2010.”

Zie: Openbaar ministerie sommeert Zembla lijst te verwijderen.