Logica, holle retoriek en het CDA

Toen ik in de tweede klas van de middelbare school zat, kocht ik van mijn zakgeld het boek “Inleiding tot de logica” van Alfred Tarski, vertaald door de Nederlandse hoogleraar in de logica Evert Beth. Ik heb het niet aan mijn wiskundeleraar verteld, die deze actie ongetwijfeld belachelijk zou hebben gemaakt, zie: Jan en Willem discussiëren over het thema: wat is een goede leraar?. Wat mij bijzonder trof in de inleiding van dit boek waren de volgende opmerkingen:

“Ik heb niet de illusie dat de ontwikkeling van het logisch denken,…, een zeer wezenlijke werking zal uitoefenen op het proces van de normalisering der menselijke betrekkingen; maar wel geloof ik dat de ruimere verspreiding van de kennis van de logica positief zal bijdragen tot de versnelling van dit proces. Want enerzijds schept de logica, doordat ze de betekenis van begrippen op haar eigen gebied nauwkeurig en eenvormig vastlegt en de aandacht vestigt op het belang van nauwkeurigheid en eenvormigheid der begrippen op elk ander gebied, de mogelijkheid van een betere verstandhouding tussen hen, die hiernaar streven. En anderzijds maakt ze, door de werktuigen van het denken te vervolmaken en te scherpen, de mensen kritischer – en daardoor wordt de kans geringer dat ze zich laten misleiden door al de pseudo-redeneringen waaraan ze tegenwoordig in verschillende delen van de wereld voortdurend zijn blootgesteld.”

“Pseudo-redeneringen waaraan ze tegenwoordig in verschillende delen van de wereld voortdurend zijn blootgesteld”: daar hebben “ze” in ons deel van de wereld (in het bijzonder Nederland) bijzonder veel last van, vooral als er een politicus van het CDA aan het woord is, zoals Maxime Verhagen. Want het was toch eigenlijk allemaal vrij eenvoudig: in 2007 is besloten dat in 2010 de Nederlandse militaire missie in Uruzgan beëindigd zou worden. Dat betekent dat er in feite nu al gewerkt moet worden aan een voorbereiding van het vertrek van de Nederlandse militairen. Maar, zoals ik al in mijn vorige blog de crisis heb gezegd: ik denk dat Maxime Verhagen aan Rasmussen heeft ingeseind: “Zend nu maar dat verzoek voor verlenging aan ons, dan zorg ik wel dat het erdoor komt.” Deze gedachte is de afgelopen 24 uur alleen maar versterkt en inmiddels ook aan mij bevestigd door een aantal mensen. Dus wat hoorden we vandaag Maxime Verhagen weer zeggen: “Dit schaadt het aanzien van Nederland”, enz. Ook had hij het over “onze jongens” in Afghanistan, die “in de steek gelaten werden” en dat soort dingen. Verder stond gisteren op teletekst dat de CU ook vindt dat we dit jaar weg moeten uit Uruzgan, maar dat de beslissing daarover deze week niet genomen hoeft te worden.

Laten we even beginnen met laatstgenoemd standpunt vanuit de logica te bezien: de CU vindt dat we dit jaar weg moeten uit Uruzgan, maar dat de beslissing daarover deze week niet genomen hoeft te worden. ???
De beslissing daarover is al in 2007 genomen, de CU staat er dus kennelijk nog steeds achter. Waarom kan dan deze week niet worden gezegd: we beëindigen in 2010 de militaire missie in Uruzgan? Raadselachtig is het op zijn minst.

En nu verder wat de beweringen van Verhagen betreft. Eerder deze week antwoordden Nederlandse militairen in Afghanistan op de vraag wat ze het liefst wilden, dat het hun niet zo veel kon schelen wat er gebeurde (als het gestopt werd gingen ze wel weer op een andere missie), maar dat ze eigenlijk alleen wilden dat er nu duidelijkheid kwam over wat er zou gebeuren. Als ze weg zouden gaan aan het eind van het jaar, moest dat nu eenmaal ook worden voorbereid. Gisteren echter werden er ineens militairen voor de camera gehaald die zeiden dat het heel erg was dat de Nederlanders weggingen, dat het werk dan voor niets was geweest, enz., kortom, militairen die bijna door Verhagen geïnstrueerd leken te zijn. Welke van de militairen moeten we nu geloven? Ik geloof persoonlijk dat de militairen die eerder deze week aan het woord waren zeiden wat ze echt dachten en dat de militairen die we gisteren zagen geregisseerd waren door CDA sympathisanten. Ik citeer uit: Misverstanden van Uruzgan

“Misverstand 6:
Nu vertrekken zou betekenen dat al het werk voor niks is geweest.
Vraag de inwoner van Uruzgan wat hij of zij vindt van de Nederlandse aanwezigheid. Steekproeven leren dat negen van de tien inwoners zegt dat de buitenlanders beter kunnen vertrekken. Ze brachten de oorlog naar de provincie ten koste van honderden burgerdoden.
Het jaar 2005, voor de Nederlandse komst, was veel veiliger menen ze. De laatste jaren was de grote stap voorwaarts de uitbreiding van het gezondheidszorg. Zelfs de verste uithoeken beschikken nu over medische posten. Maar daarvoor is geen buitenlands leger nodig. De taliban valt geen hospitaaltjes aan. Ze hebben die namelijk zelf hard nodig. Het cynisch feit speelt dat de door Nederland betaalde medische zorg gebruikt wordt voor het oplappen van talibangewonden. ”

Eigenlijk is dat wat de PvdA vannacht nog heeft voorgesteld: hulp op ander gebied, zoals gezondheidszorg. Maar nee, het CDA vindt dat de optie van een voortzetten van de militaire missie moet worden opengehouden. Wat wordt in stelling gebracht, in het bijzonder door Maxime Verhagen? “Het aanzien in de wereld en bij onze bondgenoten”.

Laten we even “ex hypothesi” redeneren, iets waar de CDA-ers Balkenende en Verhagen, om maar niet te spreken van Pieter van Geel ongetwijfeld erg tegen zijn, maar wat in de logica vaak gedaan wordt. Stel dat de secretaris-generaal van de NAVO op het moment dat de Amerikanen uit Vietnam weg wilden aan hen gevraagd had te blijven. Hadden ze dat om die reden moeten doen, denkend aan het aanzien bij de bondgenoten en in de rest van de wereld? Ik zie de minister van buitenlandse zaken dit al met een ernstig gezicht voor de camera zeggen, net als onze Maxime Verhagen dat met een ernstig gezicht voor de Nederlandse camera zei. En ik zie dan ook weer al die domoren voor me, die vallen voor dat soort retoriek, en moet dan toch wel onwillekeurig denken aan Tarski’s woorden over de voordelen van training in de logica: “en daardoor wordt de kans geringer dat ze zich laten misleiden door al de pseudo-redeneringen waaraan ze tegenwoordig in verschillende delen van de wereld voortdurend zijn blootgesteld.”